Thế nào là thu hồi đất?
Thu hồi đất được hiểu nôm na là Nhà nước ra quyết định và tiến hành thu hồi lại quyền sử dụng đất đã trao cho người sử dụng hoặc thu lại đất của người sử dụng đất nhưng có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
Căn cứ cụ thể vào Điều 16 Luật đất đai năm 2013 việc thu hồi đất sẽ diễn ra trong các trường hợp sau:
– Thu hồi đất để sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng; phát triển kinh tế – xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng. Ví dụ để làm căn cứ quân sự, bãi tập bắn quân sự hoặc để làm đường giao thông, làm trường học, bệnh viện…
– Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
– Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người
Xem thêm: Khung giá đền bù đất mới nhất năm 2022
Thế nào là cưỡng chế thu hồi đất?
Có thể hiểu cưỡng chế thu hồi đất là cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng những phương pháp, những biện pháp bắt buộc người sử dụng đất phải thực hiện việc bàn giao đất, thực hiện quyết định thu hồi đất đã được cơ quan có thẩm quyền ban hành trước đó. Việc thực hiện biện pháp cưỡng chế được thực hiện sau khi các cơ quan nhà nước đã thuyết phục, thỏa thuận với người có đất bị thu hồi nhưng không đạt được sự chấp thuận hay hợp tác. Biện pháp cưỡng chế thu hồi đất được xác định là biện pháp cuối cùng được các cơ quan có thẩm quyền áp dụng trong quá trình thu hồi đất.
Xem thêm: Quy trình mua bán đất tái định cư chuẩn
Điều kiện được thu hồi đất
Căn cứ luật đất đai năm 2013 thì việc cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện như sau:
Điều kiện cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất
Việc cưỡng chế thu hồi đất chỉ được thực hiện khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
– Khi Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành thì sẽ thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất.
– Quyết định cưỡng chế thu hồi đất đã được công bố công khai, và được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, các địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư như trụ sở thôn xóm, nhà văn hóa… nơi có đất bị thu hồi.
– Người sử dụng đất có đất bị thu hồi cố tình chống đối, không chấp hành quyết định thu hồi đất mặc dù đã được Ủy ban nhân dân cấp xã cùng các đoàn thể phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục.
Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất
Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất phải đáp ứng các nguyên tắc nhất định sau: phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, đảm bảo trật tự, an toàn, theo đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Đặc biệt phải thực hiện trong giờ hành chính.
Việc cưỡng chế thu hồi đất sẽ có hồ sơ pháp lý như sau
Hồ sơ pháp lý của việc cưỡng chế thu hồi đất cần có các giấy tờ sau đây:
– Phương án cưỡng chế thu hồi đất
– Quyết định cưỡng chế thu hồi đất
– Các văn bản, biên bản ghi nhận việc giao nhận tài sản của người bị cưỡng chế khi nhận lại tài sản.
– Biên bản ghi nhận việc tự chấp hành trong trường hợp người bị cưỡng chế tự nguyện chấp hành
– Các văn bản phối hợp làm việc giữa Ban cưỡng chế thu hồi đất và Ủy ban nhân dân cấp xã và các bên có liên quan
Trình tự thủ tục thu hồi đất
Quy trình việc thu hồi đất được thực hiện theo các bước sau đây:
Thông báo thu hồi đất
Thông báo thu hồi đất sẽ được gửi đến từng người có đất thu hồi, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất.
Ra quyết định thu hồi đất
– Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
– Ủy ban nhân dân cấp huyện: thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Kiểm kê đất đai, tài sản có trên đất
Người sử dụng đất có trách nhiệm làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng triển khai thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.
Lấy ý kiến, lập và thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.
Cơ quan có thẩm quyền thẩm định phương án sẽ hỗ trợ, bồi thường, tái định cư trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.
Quyết định phê duyệt và niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày
Tổ chức chi trả bồi thường
Căn cứ Điều 93 Luật đất đai, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất.
Trong trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án thì số tiền này sẽ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước.
Còn đối với trường hợp chi trả chậm thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.
Xem thêm: Quy trình thanh toán tiền mua nhà đất một cách an toàn nhất
Trình tự, thủ tục thực hiện cưỡng chế thu hồi đất
Căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, việc cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện theo trình tự, thủ tục như sau:
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ phải ban hành Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và thực hiện quyết định cưỡng chế đã ban hành sau khi đã xác định đủ các điều kiện để thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất
– Ban thực hiện cưỡng chế sẽ được thành lập theo quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, trước khi thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất.
– Khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất mà người sử dụng đất bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản, thì Ban thực hiện cưỡng chế phải lập biên bản, giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã bảo quản tài sản và thông báo cho người chủ sở hữu tài sản được biết.
– Người bị cưỡng chế có quyền khiếu nại về việc thu hồi đất, thực hiện cưỡng chế thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền. Trong khi chưa có quyết định giải quyết khiếu nại thì vẫn phải tiếp tục thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất.
Tóm lại, trong quá trình thu hồi đất, việc thực hiện biện pháp cưỡng chế thu hồi đất chỉ được áp dụng khi người thu hồi đất bất hợp tác, cố tình không chấp hành quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực của cơ quan có thẩm quyền. Việc thực hiện biện pháp cưỡng chế chỉ được xác định là hợp pháp khi đáp ứng đủ các điều kiện cưỡng chế thu hồi đất và được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định.
Xem thêm: Thủ tục mua bán nhà đất nhà đầu tư nào cũng nên nắm rõ
Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp thêm cho bạn đọc những thông tin chi tiết về Quy trình thủ tục thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất mới nhất năm 2023
Đất Vàng Việt Nam
Nền tảng tra cứu dữ liệu liên thông Quy hoạch – Dự án – Giá đất
Big Data chính xác, phong phú, minh bạch cho nhà đầu tư và mọi đối tượng khách hàng
Hotline: 0961.85.0990
Email: info@datvangvietnam.net
